Dữ liệu về các biến số nghiên cứu đều được thu thập theo tháng, trong khoảng thời gian từ tháng 1/2011 tới tháng 6/2018. Số liệu nghiên cứu trong bài báo được trích từ nguồn dữ liệu IFS của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), nguồn dữ liệu của NHNN và nguồn dữ liệu ARIC của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB). Bảng 1. Tổng hợp các biến số nghiên cứu Tìm lối ra cho kinh tế Việt Nam - Kỳ 8: Không để nhóm lợi ích trì hoãn nên định giá và bàn giao tất cả các khoản đầu tư ngoài ngành cho Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC). SCIC sẽ sắp xếp, cơ cấu, phân loại, đóng gói các khoản tay trái này thành Với 18 bài văn nghị luận Hãy nói không với các tệ nạn xã hội sẽ giúp Tệ nạn xã hội ngày càng gia tăng, đã trở thành mối lo ngại cho gia đình và toàn xã hội. GS. +3.23%. Vietstock - Kinh tế Trung Quốc lung lay vì cú sốc từ giá dầu và dịch bệnh. Trung Quốc đang đối mặt với cú sốc kép vì giá dầu tăng mạnh và dịch Covid-19 tái bùng phát. Điều này khiến nhiều chuyên gia kinh tế nghi ngờ về khả năng nước này đạt mục tiêu tăng Ban Kinh tế vĩ mô và Dự báo, Viện Chiến lược và Chính sách tài chính. Thị trường chứng khoán (TTCK) 1 Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ kể từ giữa năm 2020 đến nay. Trong bối cảnh dịch Covid-19, các hoạt động sản xuất - kinh doanh gặp khó khăn thì xu hướng đi lên của TTCK đã dẫn đến lo ngại về nguy cơ "bong Cái chết của Nhà vua là cú sốc khủng khiếp đối với cả Elizabeth và Philip. Vẫn biết cha mình có sức khỏe yếu, nhưng Elizabeth không nghĩ ông đi nhanh như thế, vì ông còn thì gia đình cô mới có thể tự do đi đây đi đó. Còn khi ông nằm xuống, Elizabeth trở thành Nữ Hoàng. HMwqN. Hà Nội, ngày 08 tháng 08 năm 2022 — Quá trình phục hồi kinh tế của Việt Nam tăng tốc trong sáu tháng vừa qua, nhờ khu vực chế tạo chế biến đứng vững và các ngành dịch vụ phục hồi mạnh mẽ. Tăng trưởng GDP được dự báo tăng mạnh từ 2,6% trong năm 2021 lên 7,5% trong năm 2022, còn lạm phát được dự báo tăng trung bình 3,8% năm nay, theo báo cáo cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam của Ngân hàng Thế giới công bố ngày hôm tế Việt Nam tăng trưởng 5,2% trong quý 4/2021, 5,1% trong Q1/2022, và 7,7% trong Q2/2022, khi người tiêu dùng thỏa mãn những nhu cầu dồn nén trước đó và số lượt du khách quốc tế gia tăng, theo báo cáo "Điểm lại Giáo dục để Tăng trưởng", cập nhật triển vọng kinh tế được công bố sáu tháng một lần của Ngân hàng Thế giới cho VIệt Nam. Tuy nhiên, triển vọng tích cực trên vẫn phụ thuộc vào những rủi ro đang gia tăng, đe dọa đến viễn cảnh phục hồi. Rủi ro bao gồm tăng trưởng chậm lại hoặc lạm phát đình đốn diễn ra ở những thị trường xuất khẩu chủ lực, cú sốc giá cả hàng hóa thế giới tiếp tục diễn ra, các chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục bị gián đoạn, hoặc các biến chủng COVID-19 mới tiếp tục xuất hiện. Bên cạnh đó còn có những thách thức trong nước, bao gồm thiếu hụt lao động, rủi ro lạm phát gia tăng, và rủi ro cao hơn trong khu vực tài chính. Trong bối cảnh quá trình phục hồi trong nước mới chỉ bắt đầu, triển vọng về nhu cầu trên toàn cầu đang yếu đi, rủi ro lạm phát gia tăng, báo cáo khuyến nghị các cấp có thẩm quyền cần chủ động ứng phó. Trước mắt, liên quan đến chính sách tài khóa, trọng tâm nên nhằm vào tập trung triển khai gói chính sách hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế, đồng thời mở rộng mạng lưới an sinh xã hội có mục tiêu, nhằm giúp người nghèo và những người dễ tổn thương chống đỡ tác động của cú sốc giá nhiên liệu cũng như lạm phát gia tăng. Trong khu vực tài chính, khuyến nghị đề ra là theo dõi chặt chẽ và tăng cường công tác báo cáo và dự phòng nợ xấu, đồng thời ban hành cơ chế xử lý tình trạng mất khả năng trả rủi ro lạm phát gia tăng trở thành hiện thực - khi lạm phát cơ bản tăng tốc và chỉ số giá tiêu dùng vượt quá mục tiêu 4% do Chính phủ đặt ra - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nên sẵn sàng chuyển sang thắt chặt tiền tệ nhằm kiềm chế áp lực lạm phát bằng cách tăng lãi suất và thắt chặt cung tiền. “Để duy trì tăng trưởng kinh tế với tốc độ mong muốn, Việt Nam cần tăng năng suất ở mức 2-3% mỗi năm." theo lời của bà Carolyn Turk, Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam. “Kinh nghiệm quốc tế cho thấy tăng năng suất lao động chỉ có thể đạt được bằng cách đầu tư cho hệ thống giáo dục, là một phần quan trọng của gói các đầu tư và cải cách cần thiết. Lực lượng lao động có năng lực cạnh tranh sẽ đem lại hiệu suất là yếu tố Việt Nam rất cần trong dài hạn.”Báo cáo cho rằng đổi mới hệ thống giáo dục đại học là chìa khóa để nâng cao năng suất của Việt Nam và giúp hoàn thành mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2035 và quốc gia thu nhập cao vào năm 2045. Để đạt tỷ lệ nhập học đại học bình quân tương đương ở các nền kinh tế thu nhập trung bình cao, Việt Nam cần tuyển sinh 3,8 triệu sinh viên vào các cơ sở giáo dục đại học, gần gấp đôi so với chỉ tiêu tuyển sinh năm mới hệ thống giáo dục đại học ở Việt Nam có thể hỗ trợ thực hiện các mục tiêu phát triển, báo cáo cho biết. Chi phí tài chính cho việc học đại học ngày càng lớn và nhận định về lợi suất kinh tế giảm dần nếu theo học đại học là những lý do khiến cho nhu cầu trở nên yếu đi. Ngoài ra hệ thống còn có những bất cập khác như không cung cấp được những kỹ năng mà chủ sử dụng lao động cần có, đầu tư từ ngân sách còn thiếu, thể chế quản trị giáo dục đại học còn yếu và manh cáo đưa ra những khuyến nghị chi tiết nhằm cải thiện khả năng tiếp cận giáo dục đại học, nâng cao chất lượng và sự phù hợp trong giảng dạy, nâng cao hiệu suất sử dụng nguồn lực, trong đó có khuyến nghị về mở rộng áp dụng công nghệ số, nâng cao vai trò của khu vực tư nhân, và hài hòa hệ thống văn bản pháp quy. CÚ SỐC THỜI GIAN và KINH TẾ VIỆT NAM của giáo sư Trần Văn Thọ được giải thưởng Phan Châu Trinh xuất bản vào năm 2016 và vẫn đầy tính thời sự, gồm 3 Phần 16 chương và 1 phụ trang được sắp xếp một cách khoa học nhằm làm rõ vị trí và quá trình phát triển kinh tế Việt Nam trong 40 năm qua 1975 đến 2015 và những câu chuyện về các con hổ, con rồng Châu Á láng giềng với quy mô dân số và thị trường từ trung bình tới lớn từ Hàn Quốc tới Trung Quốc đã tiến hành cải cách và đi lên ra sao cũng như từ đó nhìn ra bài học dành cho Việt Nam. Cú sốc thời gianMột số bài học cho Việt NamKết Cú sốc thời gian Cuốn sách khiến mình nhớ khoảng chừng những năm 2008 – 2010 khi trên khắp các diễn đàn báo chí về kinh tế, nhiều loạt bài mở lên tranh luận sôi nổi về con đường của chúng ta “Đông Á hay Đông Nam Á”. Và các tác giả quả quyết Việt Nam chúng ta phải chọn Nhật, Hàn, Trung làm thước đo mà tiến, đừng để lâu thành trì trệ như Malaysia, Philippines… Cuốn sách với tựa đề nhấn mạnh “cú sốc thời gian” thể hiện sự lo lắng cũng như sốt sắng của Giáo sư về tốc độ cũng như chất lượng phát triển của Việt Nam khi năm tháng ngày một trôi qua, bạn bè từng đồng trang lứa thì chạy như bay trên những cao tốc sáng đèn phăm phăm về đích, còn mình vẫn là anh học trò được tiếng thông minh nhưng thích mò mẫm trên đường làng quanh co và tối tăm mặt mũi. Cú sốc thời gian chúng ta có thể nhìn rõ trong ví dụ về Philippines, vào năm 1960 quốc đảo này có thu nhập cao hơn Thái Lan lần, Hàn Quốc lần, đến năm 1976 bước vào hàng ngũ thu nhập trung bình thấp và sau hơn 40 năm vẫn nằm ở mức đó, số liệu mới nhất cho thấy GDP bình quân đầu người của Philippines chưa bằng ½ Thái Lan và cao hơn… 1/10 của Hàn Quốc một ít. 60 năm nhìn lại đối với họ thật kinh khủng. Ở một chiều hướng ngược lại, Nhật năm 1945 còn bị ảnh hưởng kinh hoàng bởi thế chiến, đến năm 1952 vẫn đang có thu nhập trung bình thấp, đến năm 1956 đã cơ bản hồi phục lại mức phát triển trước chiến tranh và từ năm 1955 – 1973 18 năm là quá trình phát triển thần kì với tốc độ bình quân hằng năm trên 10% và đưa Nhật bản lên thẳng vào top các cường quốc phát triển, vượt Anh, Pháp, Đức. Như vậy tổng thời gian kể từ kết thúc chiến tranh tới lúc vươn mình thành cường quốc số 2 thế giới, Nhật Bản mất 28 năm! Tất nhiên phải nhìn nhận Nhật Bản đã có sẵn nền tảng về thể chế và con người từ lần cải cách Minh Trị Duy Tân 100 năm trước. Đáng chú ý hơn là người hàng xóm của Nhật Bản với lòng tự tôn dân tộc cao ngút trời Hàn Quốc. Hàn Quốc kết thúc chiến tranh Triều Tiên với nền kinh tế rệu rã vào năm 1953, bắt đầu kế hoạch cải cách vào năm 1961 và được kết nạp vào nhóm OECD – nhóm những nền kinh tế phát triển nhất thế giới – vào năm 1996, 43 năm từ ngày kết thúc chiến tranh và 35 năm từ lúc cải cách. Thật đáng ngưỡng mộ! 35 năm chính xác là quãng thời gian kể từ Đổi mới năm 1986 tại Việt Nam cho đến hiện tại. Đến nay đã hơn 50 năm trôi qua kể từ ngày thống nhất đất nước và tất nhiên chúng ta đã ghi nhận được những thành tích phát triển nhất định, thoát khỏi đói nghèo, gia nhập hàng ngũ những quốc gia có thu nhập trung bình, tiến sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, điểm sáng trong thu hút FDI, đặc biệt sau màn điều chỉnh lại quy mô nền kinh tế năm 2020 thì chúng ta chính thức đứng thứ 4 ASEAN về quy mô, còn GDP đầu người thì vượt luôn Philippines Điều chỉnh theo cách tính của IMF, còn World Bank thì vẫn dùng số liệu “cũ” nên Việt Nam còn kém Phil . Tất nhiên nếu xét về mục tiêu đến năm 2020 – tức là sau 35 năm đổi mới – cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại như đại hội X nêu ra thì đã không đạt được – cũng được tác giả cũng như nhiều chuyên gia đã có dự báo từ trước. Theo tác giả, Việt Nam đang trải qua thời kỳ dân số vàng là thời điểm tuyệt vời nhất để trở mình tiến tới, tuy nhiên càng tiến về cuối thời kỳ này, chúng ta lại càng nhận ra Việt Nam có nguy cơ đang tiến tới vũng lầy bẫy thu nhập trung bình nếu không có những thay đổi quyết liệt. Một số bài học cho Việt Nam Có rất nhiều yếu tố để một quốc gia chuyển mình mạnh mẽ như Hàn Quốc, Nhật Bản hay Trung Quốc nhưng mình rút ra một số bài học như sau Lãnh đạo có khát vọng và thực sự sống với khát vọng đó Giống như chúng ta hay nói đến lãnh đạo có tâm và tầm. Ông Ikeda Hayato là kiến trúc sư của quá trình cải cách và phát triển thần kì sau hậu chiến của Nhật Bản với kế hoạch bội tăng thu nhập quốc dân – tức là tăng gấp đôi thu nhập người dân trong vòng 10 năm nhưng đã sớm bị vỡ kế hoạch khi… chỉ cần 7 năm. Vào năm 1950 ông dẫn phái đoàn bộ tài chính công du qua Mỹ chỉ thuê khách sạn ba sao và hai, ba người gồm ông là đương kim Bộ trưởng ở chung phòng, sáng họp, tối tập trung tại phòng ông để bàn nội dung làm việc. Khách sạn nhỏ, phòng không có bàn và phải ngồi bệt trên sàn. Tại sao phải khổ vậy, vì họ muốn tiết kiệm tối đa ngoại tệ cho việc nhập nguyên liệu phục vụ quá trình phát triển và đầu tư để đạt được mục tiêu phát triển kinh tế, không lãng phí vào các khoản chi không thực sự cần thiết. Lãnh đạo có khát vọng như ngọn đuốc, không phải là ngọn đuốc toàn năng soi sáng con đường, mà là ngọn đuốc say mê tập hợp nguồn lực quốc gia đặc biệt là lực lượng trí thức cùng tề tựu và đưa ra các sách lược phát triển đất nước. Chính với khát vọng phát triển nền kinh tế nước Nhật hậu chiến, Ông Yahato đã lập 1 nhóm 7 người bao gồm các trí thức và các quan chức chủ chốt để vạch ra kế hoạch bội tăng thu nhập quốc dân nhằm tranh cử chức Thủ tướng. Hay giờ đây ai cũng biết xe hơi Nhật Bản nhưng 60 năm về trước khi một số quan chức bộ Công thương Nhật Bản muốn thực hiện tham vọng sản xuất ô tô thì đã gặp quá nhiều trở lực. Họ đọc được bài báo của giáo sư Shinohara về lợi thế so sánh động, như vớ được phao cứu sinh, họ vội liên lạc để tìm hiểu thêm về con đường phát triển ngành công nghiệp ô tô. Giáo sư nhớ lại đêm đó 3, 4 người từ bộ Công thương qua trao đổi liên tục, đến tận khuya vẫn không dứt chuyện và họ chỉ rời nhà khi đồng hồ đã điểm 5 giờ sáng.. Hay tại Hàn Quốc Park Chung-hee lên nắm quyền và đã thành lập Hội đồng hoạch định kinh tế quy tụ những chuyên gia học ở Mỹ và những vị này được giao toàn quyền hoạch định chiến lược để phát triển nền kinh tế Quốc gia. Ông Tổng thống hoàn toàn bám sát các hoạch định để thực hiện các chỉ đạo và cơ chế để đảm bảo thực hiện chính sách thành công. Tại Việt Nam một thời trí thức cũng sôi nổi xung quanh cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt – người chỉ ra nguy cơ lớn nhất của Việt Nam là “tụt hậu” nhưng rồi ông cũng không thay đổi được nhiều phe bảo thủ chỉ lo quốc gia bị “chệch hướng chủ nghĩa xã hội” nên để lỡ nhiều cơ hội vào cuối những năm 90. Khả năng lên kế hoạch Điều này thể hiện rõ trong chiến lược các ngành. Chúng ta đã có mục tiêu đưa nước nhà công nghiệp hóa hiện đại hóa vào năm 2020 nhưng từ văn kiện đại hội Đảng ra đến chiến lược thực hiện có vẻ không có sự đồng nhất nếu không muốn nói là bị bỏ hoang nhiều năm, dẫn tới hậu quả là “nghị quyết vẫn còn nguyên giá trị” ai muốn giải trí thêm có thể đọc bài này của anh Dương Ngọc Thái nghị quyết vẫn còn nguyên giá trị vì Chính phủ không thực hiện. Cũng là định hướng về công nghiệp hiện đại, hãy xem cách làm của Nhật Bản 60 năm về trước Họ vạch ra chiến lược thay đổi cơ cấu công nghiệp chuyển đổi từ các ngành thâm dụng lao động như dệt may, tơ sợi… sang các ngành có hàm lượng tư bản và công nghệ cao như thép, hóa dầu, xe hơi… Các ngành cụ thể được lựa chọn thì có các công cụ chính sách là các kế hoạch, luật hoặc pháp lệnh lâm thời có hiệu lực trong thời gian ngắn như Chính sách nuôi dưỡng ngành hóa dầu 1955, Luật lâm thời chấn hưng công nghiệp máy móc 1956, Công nghiệp điện tử 1957 hay luật về phát triển các ngành cơ khí 1957 để thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ. Và sau đó là các chinh sách tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận công nghệ vốn, lập quỹ cho vay 1953. Còn Việt Nam thì sau khi đề ra mục tiêu công nghiệp hóa, thời gian đầu không có chiến lược rõ ràng đến những năm 2000 chúng ta đã đưa ra quá nhiều chiến lược ngành, tạo nên một nền kinh tế được gọi là “quả mít” vì quá nhiều mũi nhọn, chả biết đâu là mũi nhọn cần lưu tâm để tạo đột phá. Phát triển đang theo hướng dàn hàng ngang, ở đâu cũng muốn làm cảng, ở đâu cũng muốn xây sân bay, ở đâu cũng muốn được đổ vốn về nhiều để xây dựng cơ sở hạ tầng và phải tới gần đây khi dư luận quá xôn xao về vấn đề giữ lại ngân sách cho thì Thủ tướng đã chịu chủ trương nâng mức giữ lại cho đầu tàu kinh tế này. Tiến sĩ Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách và Quản lý Đại học Fulbright, Thành viên Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng đánh giá, mặc dù Đông Nam Bộ đóng góp 45% GDP nhưng đầu tư cho vùng chỉ chiếm khoảng 18,5% tổng vốn đầu tư cả nước, hoàn toàn không tương xứng với những đóng góp to lớn của vùng. “Riêng TP HCM, từ 1/1/2017, tỷ lệ thu ngân sách được giữ lại đã giảm mạnh từ 23% xuống chỉ còn 18%“, ông Anh chia sẻ. Quyết liệt trong hành động Khi so sánh tại sao Trung Quốc cùng 1 thể chế với Việt Nam lại đạt được những thành tựu phát triển kinh tế đáng kinh ngạc, tác giả nêu ra nhiều điểm nhưng mình nhớ nhất lại là sự quyết liệt trong hành động của chính quyền trung ương cũng như địa phương – “bias for action”. Họ thực hiện mọi thứ rất quyết liệt, sau khi có mục tiêu rõ ràng họ triển khai rất nhanh, thành lập các đặc khu kinh tế tại Phúc Kiến, Quảng Đông và thu hút rầm rộ các Hoa kiều có lòng nhớ cố quốc hồi hương về đầu tư trong những năm 80. Theo tác giả “cơn sốt Việt Nam” lên cao tại Nhật từ năm 1993 và rất nhiều doanh nghiệp Nhật Bản rất muốn tìm cơ hội tại Việt Nam, tuy nhiên lúc đó chúng ta còn loay hoay trong việc thu hút vốn đầu tư với tâm lý sợ sệt và thực hiện quá nhiều hành vi phân biệt đối xử nội ngoại trong khi Trung Quốc thì rồng rắn gửi chuyên gia qua Nhật Bản học tập, mời mọc họ qua đầu tư và chuyển giao công nghệ… “cơn sốt Việt Nam” tại xứ sở Phù Tang kéo dài đến năm 1996 thì gần như nguội hẳn khi các doanh nghiệp Nhật Bản đã yên ổn với vùng đất mới ở phía Đông Nam Trung Hoa. Nhân nói về quyết liệt trong hành động, hãy đọc Tiểu sử Steve Jobs để xem người lãnh đạo thành công phải biết “biến ước mơ thành hiện thực” ra sao Kết Trong sách còn đề cập đến nhiều vấn đề về mô hình phát triển của Việt Nam và các phương cách tác giả đề ra để Việt Nam có thể nhanh chóng nắm lấy thời cơ để tăng tốc nền kinh tế. Ví như bài toán FDI, những năm 1990 chúng ta quá quan ngại trước vốn đầu tư nước ngoài nên tạo ra quá nhiều hạn chế cho môi trường đầu tư, sau khi hội nhập WTO thì lại mở cửa quá thoáng, các địa phương tranh nhau thu hút vốn đầu tư mà không có kế hoạch đánh giá và thẩm định rõ ràng để tạo nên tác động cộng hưởng cho nền kinh tế, đáp ứng cho chiến lược công nghiệp hóa. Dẫn tới thu hút nhiều ngành không đáng mà tư bản trong nước có thể liên doanh hoặc tự phát triển như giày da hoặc may mặc… Tác giả nhấn mạnh nhiều lần vào vấn đề đầu tư cho giáo dục và công nghệ để chuẩn bị sẵn nguồn nhân lực có trình độ để nền kinh tế sẵn sàng chuyển mình vào những ngành có hàm lượng tri thức cao hơn. Nhưng đặc biệt nhất vẫn là cải cách thể chế tạo điều kiện cho kinh tế tư nhất phát triển và nuôi dưỡng tư bản dân tộc. Một dân tộc có sự thống nhất cao về mặt văn hóa và có quy mô dân số đứng thứ 14 thế giới không thể chịu chấp nhận một vị trí khiêm tốn như hiện nay. Nhiều câu hỏi đặt ra về cách sử dụng và phân bổ nguồn vốn của nhà nước, đặc biệt là vốn vay ODA, khi mỗi người dân Việt Nam đang bình quân gánh 40 USD tiền ODA nhưng hiệu quả sử dụng kém, hay các chi phí ngoài sổ sách kèm thủ tục hành chính và thuế má nhiêu khê đã cản trở sự phát triển của tư bản dân tộc. Cuốn sách như chứa đựng những tâm huyết và gan ruột của Tác giả, một người Việt thành danh tại nước ngoài, mong mỏi đóng góp công sức cho quá trình phát triển của Việt Nam. Hi vọng rằng những ý kiến đóng góp hợp tình hợp lý của tác giả sẽ được tiếp thu và triển khai một cách quyết liệt trong kế hoạch phát triển những năm tới đây để Việt Nam có thể nhanh chóng vươn mình thành con rồng mới của Á Châu như truyền thông thế giới đã mong chờ từ hơn 30 năm trước. Các bạn có thể cùng thảo luận về cuốn sách tại page Đọc sách cùng Vũ cusocthoigianvakinhtevietnamtranvantho Tags cú sốc thời gian và kinh tế việt nam ebook pdf nxb tri thức 2016 trần văn thọ Nhiều nội dung trong cuốn sách là những bài viết đã đăng trên các báo ở trong và ngoài nước trong vài năm qua, trong đó nhiều nhất là những bài trên Thời báo kinh tế Saigon. Phần lớn nội dung của Lời nói đầu này cũng đã đăng trên số báo Tết Bính Thân phát hành giữa tháng 1/2016 của tạp chí này. Ngoài ra, Vietnamnet, Tuổi Trẻ, Doanh nhân Saigon cuối tuần, Diễn Đàn, Thời đại mới, Đà Nẵng, cũng là xuất xứ của nhiều chương và phụ trang trong sách này. Tuy dùng nhiều bài đã đăng nhưng lần này tác giả đã bổ sung, làm mới tư liệu và sửa chữa những chỗ chưa chính xác. Tác giả cảm ơn ban biên tập các báo nói trên. Việc soạn thảo, chỉnh lí nội dung cuốn sách vào giai đoạn cuối thì tác giả có dịp tham gia dự án Báo cáo Việt Nam 2035 do Ngân hàng Thế giới và Chính phủ Việt Nam thực hiện và đóng góp bài viết “Việt Nam cần một nền kinh tế thị trường định hướng phát triển Đánh giá 30 năm đổi mới và nhìn về tương lai”. Tác giả cảm ơn chị Phạm Chi Lan, một trong những chuyên gia phụ trách dự án nói trên, đã có nhã ý yêu cầu tham gia nên tác giả có dịp tổng kết các suy nghĩ về chủ đề chính trong sách này. Ngoài ra, trong mấy năm qua, qua các hội thảo hoặc qua trao đổi riêng, tác giả nhận được rất nhiều ý kiến, nhiều tư liệu và thông tin bổ ích hoặc những khuyến khích quý giá trong quá trình hình thành ý tưởng và phân tích cho nội dung cuốn sách. Không thể kể hết, nhưng có dịp trao đổi nhiều nhất là những anh chị Lê Đăng Doanh, Trần Hữu Dũng, Phan Chánh Dưỡng, Chu Hảo, Phạm Chi Lan, Trần Đức Nguyên, Huỳnh Bửu Sơn, Võ Trí Thành, Trần Đình Thiên, Trần Trọng Thức, Hà Dương Tường, và Vũ Quang Việt. Cú Sốc Thời Gian Và Kinh Tế Việt Nam NXB Tri Thức 2016 Trần Văn Thọ 244 Trang File MOBI Link download Zalo/Viber 0944625325 buihuuhanh Vay Vốn Ngân Hàng-Từ Lý Thuyết Đến Thực Tiễn NXB Thống Kê 2000 - Nguyễn Văn Hà, 515 Trang22/04/2022 Kinh Tế Và Chính Trị Thế Giới-Vấn Đề Và Xu Hướng Tiến Triển NXB Lao Động 2008 - Lưu Ngọc Trịnh02/05/2023 Áp Dụng Chính Sách Lạm Phát Mục Tiêu-Lý Luận Và Thực Tiễn - Tô Thị Ánh Dương, 207 Trang21/01/2021 Quản Lý Thành Công Trong Thời Đại Khủng Hoảng Kinh Tế Toàn Cầu NXB Chính Trị 2009 - Trần Xuân Kiên15/09/2022 Chiến Lược Dữ Liệu NXB Tổng Hợp 2019 - Bernard Marr, 273 Trang14/06/2017 Dầu Mỏ, Tiền Bạc Và Quyền Lực NXB Thế Giới 2018 - Daniel Yergin, 1269 Trang15/04/2021 Nhập Môn Kinh Tế Học NXB Khoa Học Kỹ Thuật 2013 - BPP Learning Media, 266 Trang30/10/2017 Lý Thuyết Trò Chơi Và Ứng Dụng Trong Quản Trị-Kinh Doanh NXB Thanh Niên 2016 - Lê Hồng Nhật20/06/2017 Nhập Môn Xibecnetic Kinh Tế NXB Lao Động 1994 - Nguyễn Cao Văn, 168 Trang01/06/2022 Tư Duy Kinh Tế Việt Nam 1975-1989 NXB Tri Thức 2013 - Đặng Phong, 462 Trang16/01/2022 Kinh Tế Học Vĩ Mô Cơ Bản-Câu Hỏi Và Bài Tập Chọn Lọc - Nguyễn Thị Thùy Vinh, 173 Trang07/12/2022 Việt Nam Sau Một Năm Gia Nhập WTO Tăng Trưởng Và Việc Làm NXB Chính Trị 2009 - Jean-Piere Cling15/09/2022 Lịch Sử Với Những Bài Học NXB Tri Thức 2008 - Kornal János, 258 Trang02/12/2015 Thay Đổi Trong Điều Hành Chính Sách Vĩ Mô NXB Thế Giới 2014 - Lưu Dực Huy, 14 Trang18/05/2013 Thực Khách Hay Thực Đơn NXB Trẻ 2017 - S Jayakumar, 252 Trang11/06/2013 Last edited by a moderator Dec 14, 2020 Share This Page Forums Forums Members Members Menu Ngày đăng 01/11/2022, 1520 Cú Sốc Thời Gian Và Kinh Tế Việt Nam CÚ SỐC THỜI GIAN VÀ KINH TẾ VIỆT NAM — — Bản in 032016 Số hóa tudonald78 25 10 2020 Tác giả Trần Văn Thọ NXB Tri thức Tái bản lần thứ nhất Ebook này được thực hiệ. CÚ SỐC THỜI GIAN VÀ KINH TẾ VIỆT NAM — — Tác giả Trần Văn Thọ NXB Tri thức Tái lần thứ Bản in 03/2016 Số hóa tudonald78 25-10-2020 Ebook thực theo dự án “SỐ HÓA SÁCH CŨ” diễn đàn Lời tựa Năm năm trước, Giáo sư Trần Văn Thọ cho xuất Việt Nam sách Việt Nam từ 2011 Vượt lên khắc nghiệt thời gian NXB Tri thức 2011, ơng cảnh báo trước điều mà hôm thực trở thành cú sốc Vì thế, tơi tâm đắc, đồng tình với ý tưởng sách Giáo sư mang tựa đề Cú sốc thời gian Kinh tế Việt Nam Đúng chưa ý thức đầy đủ yếu tố thời gian, chưa nhận thấy tổn thất to lớn để lỡ hội vàng suốt thời gian dài Không phủ nhận thành đổi mới, 30 năm dài Nhiều nước Đông Á với 15 năm chuyển hẳn vị đất nước bình diện quốc tế Với thuận lợi vào thời đại dân số vàng, dịng chảy tư bản, cơng nghệ, tri thức kinh doanh vùng động giới mà Việt Nam không tạo kì tích phát triển họ Đó điều mà người dân Việt Nam có lịng tự tơn dân tộc khơng khỏi bùi ngùi, đau xót Cuốn sách cảnh báo thách thức mà Việt Nam phải đối mặt, nguy chưa giàu già đáng lo Ngoài ra, tác giả đề cập đến mặt trái việc sử dụng kéo dài nguồn vốn hỗ trợ phát triển thức ODA, sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngồi FDI việc xuất lao động Để Việt Nam phát triển xứng đáng với tiềm có, tác giả đề cao tư phát triển kì vọng hệ lãnh đạo Việt Nam có khát vọng tâm trị để đưa đất nước Việt Nam phát triển mạnh mẽ Là người đọc nhiều viết GS Trần Văn Thọ, hôm vui mừng thấy ý tưởng gần tác giả tổng hợp đưa thời điểm cần phải có định mạnh mẽ chiến lược phát triển cho Việt Nam giai đoạn Với tầm nhìn người Việt Nam có tâm huyết với đất nước, có kiến thức sâu rộng, giảng dạy, nghiên cứu trường Đại học danh tiếng Nhật Bản, hi vọng sách đem đến cho nhà lãnh đạo quản lí Việt Nam góc nhìn để suy ngẫm, lựa chọn sử dụng ý kiến xác đáng tác giả vào việc hoạch định sách phát triển đất nước BÙI QUANG VINH Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Lời nói đầu Trong tiếng Việt, tiếng Nhật, tiếng Anh có câu "Thời gian khơng chờ đợi chúng ta” Thời người ta thường cảnh giác khuyên giới trẻ thời gian quý, qua khơng trở lại nên phải nỗ lực tận dụng thời gian để học tập, làm việc, để khơng bỏ lỡ hội đạt mục đích mong muốn Nhưng ý nghĩa đời thường Ở cấp quốc gia, yếu tố thời gian quan trọng Lãnh đạo đất nước tâm tiến hành cải cách nhanh chóng để phá bỏ rào cản phát triển, tận dụng hội thời đại thời gian ngắn đưa đất nước lên hàng quốc gia tầm cỡ, giới nể trọng Ngược lại, lãnh đạo bị giáo điều ràng buộc, bị lợi ích nhóm thao túng thiếu khát vọng nhìn thấy tương lai huy hồng dân tộc bỏ lỡ thời đất nước tụt hậu vũ đài quốc tế Trong nhiều trường hợp, người lãnh đạo cầm quyền ý thức nghiệt ngã thời gian, họ lo giải vấn đề trước mắt, kể việc dồn nỗ lực vào việc trì địa vị Người dân dĩ nhiên lo sống ngày cho tương lai riêng gia đình Nhưng với quốc gia ấy, sau vài mươi năm nhìn lại thấy chống váng với cú sốc thời gian Chỉ nhìn lịch sử châu Á thấy nhiều trường hợp tương phản mà yếu tố thời gian biểu rõ nét Vào năm 1952, Nhật nước có thu nhập trung bình thấp, 15 năm sau tiến lên nước thu nhập trung bình cao thêm 13 năm trở thành cường quốc kinh tế Dĩ nhiên Nhật có tích lũy vốn thể chế, nguồn nhân lực từ thời Minh Trị nên có điều kiện phát huy nhanh Nhưng điều kiện để nguồn lực phát huy nhanh nhờ lực khát vọng lãnh đạo giai đoạn Không thiếu trường hợp nhiều nước phát triển đến giai đoạn thu nhập trung bình sau trì trệ lâu dài và xuất khái niệm "bẫy thu nhập trung bình” Khơng phải có Nhật mà Hàn Quốc Đài Loan thắng lợi chạy đua với thời gian Hàn Quốc 16 năm từ 1971 đến 1987 để chuyển từ nước thu nhập trung bình thấp lên trung bình cao thêm 10 năm để tiến lên hàng nước tiên tiến Đài Loan trở thành kinh tế tiên tiến vào năm 1995, tốn 12 năm kể từ giai đoạn thu nhập trung bình cao Ngược lại, người Philippines chắn phải chống váng với cú sốc thời gian Giữa thập niên 1950 thu nhập đầu người họ cao Hàn Quốc đến năm 1976 trở thành nước thu nhập trung bình thấp từ đến gần 40 năm vị trí đó! Năm 1960 thu nhập đầu người Philippines cao gấp đôi Thái Lan 15 năm sau Thái theo kịp Philippines Philippines nửa Thái Đối với nước sau, hội để đốt giai đoạn, rút ngắn khoảng cách phát triển với nước trước thường có nhiều Cơng nghệ, tri thức kinh doanh, vốn đầu tư, kinh nghiệm phát triển, thị trường, có sẵn Nhưng thành cơng hay thất bại việc sử dụng ngoại lực tùy thuộc chất lượng thể chế lãnh, tố chất lãnh đạo Chuyển từ thể chế cũ sang thể chế thường nhiều thời gian nước phát triển thành công việc tiến hành cải cách thể chế thời gian ngắn Những nước thất bại cải cách thể chế tụt hậu chịu cú sốc thời gian mạnh Trên trường hợp cú sốc thời gian trước tượng tụt hậu so với nước chung quanh Một cú sốc khác nhận diện, diễn tiến âm thầm, chậm rãi khắc nghiệt thành thực khơng thể đối phó Đó cú sốc trước tượng chưa giàu già không nỗ lực tận dụng giai đoạn thuận lợi cấu dân số để phát triển nhanh khơng chủ động đối phó trước thay đổi cấu dân số theo hướng lão hóa Nước trải qua giai đoạn dân số vàng tỉ lệ người thuộc độ tuổi lao động tổng dân số tiếp tục tăng trước chuyển sang giai đoạn lão hóa Nếu bỏ lỡ hội phát triển giai đoạn dân số vàng để đất nước giàu lên trước cấu dân số thay đổi chắn trực diện với bi kịch chưa giàu già, cú sốc thời gian phương diện trầm trọng Bây chuyển qua vấn đề Việt Nam Theo tư liệu ECAFE, tiền thân ESCAP ủy ban Liên Hiệp Quốc Kinh tế Xã hội Á châu Thái Bình Dương vào năm 1954, thu nhập đầu người Miền Nam Việt Nam 117 USD, xấp xỉ Thái Lan cao Indonesia Thái Lan 108 USD Indonesia 88 USD vào hai năm trước đó Hiện năm 2014 Việt Nam 1/3 Thái Lan 1/2 Indonesia, hai nước quốc gia phát triển nhanh Nhật hay Hàn Quốc Không kể giai đoạn chiến tranh trước 1975, thời gian 40 năm sau chiến tranh chấm dứt 30 năm từ đổi đủ dài để chuyển Việt Nam thành quốc gia tầm cỡ giới Đổi đưa Việt Nam khỏi bẫy nghèo trở thành nước có thu nhập trung bình thấp từ năm 2008 Nhưng so với tiềm năng, kể thời thuận lợi bị bỏ lỡ so với kinh nghiệm nước Đơng Á tốc độ phát triển Việt Nam vừa khơng cao vừa hiệu suất Ngồi kinh tế có yếu sức cạnh tranh công nghiệp yếu, mục tiêu cơng nghiệp hóa đại hóa cịn xa, ngày dựa vào FDI phụ thuộc nhiều vào kinh tế Trung Quốc Việt Nam đâu đồ kinh tế giới? Về dân số, Việt Nam xếp thứ 14 Vào năm 2014, thu nhập GDP đầu người Việt Nam USD, xếp thứ 131 gần 200 nước lớn nhỏ giới Vì dân số tương đối đơng nên vị trí GDP năm 2014 186 tỉ USD cao hạng 53 Quy mô GDP khơng thể có ảnh hưởng định đến kinh tế giới Tại vùng Đông Á nay, GDP đầu người Việt Nam cao Campuchia, Lào Myanmar Từ năm 1993, Việt Nam hội đủ điều kiện quốc tế thuận lợi Nếu tâm cải cách thể chế để củng cố nội lực tận dụng ngoại lực phát triển trung bình năm 10% suốt 20 năm sau Trong thời gian đó, Trung Quốc phát triển trung bình 10% riêng vùng duyên hải hội đủ điều kiện thuận lợi nên phát triển mạnh mẽ, 15% năm Việt Nam có bờ biển dài, bề ngang lại hẹp nên nước gần giống vùng duyên hải Trung Quốc Dĩ nhiên phát triển với giá mà phải trọng chất lượng phát triển bảo vệ mơi trường, bảo đảm tạo hội bình đẳng cho tầng lớp, dù trọng chất lượng, khả phát triển 10% phi thực Nhật Bản giai đoạn 1955-1973 vừa phát triển cao trung bình 10% vừa ảnh hưởng đến chất lượng phát triển Từ đầu thập niên 1990 đến nay, Việt Nam tăng trưởng 10%/năm nước có thu nhập trung bình cao, chuẩn bị cho giai đoạn trở thành nước công nghiệp phát triển tương lai không xa Thêm vào đó, phát triển với tốc độ Việt Nam sớm chấm dứt tình trạng phải xuất lao động, tượng làm xấu hình ảnh đất nước vũ đài giới Về cấu dân số Việt Nam, cú sốc thời gian mạnh Giai đoạn dân số vàng qua đi, giai đoạn lão hóa dân số đến gần kề mà thu nhập đầu người thấp Việt Nam đứng trước thách thức chưa giàu già Theo nhiều phân tích cấu dân số, giai đoạn dân số vàng Việt Nam kéo dài từ năm 1970 đến năm 2020 hoặc 2025 Kết phân tích khơng thể khơng làm ta giật với tiếc nuối Nhìn lại lịch sử Việt Nam giai đoạn dân số vàng 1970-2020, ta thấy Việt Nam đánh phần lớn thời phát triển Giai đoạn chiến tranh 1970-75 thời trước Đổi 1975-85 xem ta tất ý nghĩa không tận dụng cấu dân số vàng để phát triển 10 năm đầu Đổi 1986- 95, việc phục hồi sản xuất nông nghiệp, Việt Nam bắt đầu xây dựng tiền đề thể chế kinh tế thị trường, hội nhập với giới Những năm sau đó, phân tích trên, kinh tế tương đối phát triển chưa mạnh mẽ trung bình năm độ 7%, so với 9-10% nhiều nước Á châu giai đoạn dân số vàng Khi chấm dứt cấu dân số vàng, thu nhập đầu người Nhật Bản năm 1992 USD tính theo giá năm 2005, Hàn Quốc năm 2010 USD Còn thu nhập đầu người Việt Nam vào năm 2025, bao nhiêu? GDP đầu người Việt Nam độ USD, tính theo giá năm 2005 khoảng USD Nếu từ đến năm 2025 dù năm kinh tế phát triển 8% năm 2025 thu nhập đầu người theo giá năm 2005 độ USD tùy theo tỉ giá, 1/10 Hàn Quốc hay Nhật Bản thời điểm tương ứng Năm 2015, Việt Nam kỉ niệm 40 năm ngày chấm dứt chiến tranh sau thống đất nước, bắt đầu thời đại Năm 2016 kỉ niệm 30 năm đổi mới, chuyển đổi từ kinh tế kế hoạch sang kinh tế thị trường Lãnh đạo Việt Nam giai đoạn tới cần ý thức sâu sắc cú sốc thời gian liên quan đến vị trí đất nước vũ đài giới nguy chưa giàu già Thời gian Ohno, Kenichi 2009a, Avoiding the Middle-Income Trap Renovating Industrial Policy Formulation in Vietnam, ASEAN Economic Bulletin, Vol 26, No pp 25-43 Ohno, Kenichi 2009b, The Middle Income Trap Implications for Industrialization Strategies in East Asia and Africa, GRIPS Development Forum, National Graduate Institute for Policies Studies, Tokyo Ohno Kenichi 2010, Hatten Tojokoku no Jissen Practical Action of Development, Nihon Kcizai Shinbun, April 29-May 11 Oizumi Keiichiro 2007, Oiteiru Ajjia Á châu lão hóa, Chuko-shinsho Park, Sam Ock 2000, Innovation Systems, Networks, and the Knowledge- Based Economy in Korea, Ch 12 in John H Dunning, ed., Regions, Globalization, and the Knowledge-Based Economy, Oxford Oxford University Press, pp 328-348 Perkins, Dwight H 2013, East Asian Development Foundations and Strategies, Harvard University Press Pritchett, Lant 2003, A Toy CoUection, a Socialist Star, and a Democratic Dud? Growth Theory, Vietnam, and the Philippines, Ch in Rodrik, Dani ed., In Search of Prosperity analytic narratives on economic grozvth, Princeton University Press Rodrik, Dani 2007, One Economics Many Recipes Globalization, Institutions, and Economic Growth, Princeton University Press Roper, Christopher T 2000, Sino-Vietnamese Relations and the Economy of Vietnam's Border Region, Asian Survey, 406, pp 1019-1041, Spence, Michael 2012, The Next Convergence The Future of Economic Growth in a Multispeed World, New York Farrar, Straus and Gừoux Suehiro Akira 2000, Kyacchappugata kogyoka ron Luận cơng nghiệp hóa nước sau, Nhà xuất Đại học Nagoya Suehiro Akira 2014, ShinkoAjia Keizairon Luận kinh tế nước Á châu nổi, Iwanami Shoten Tran Van Tho 1986, Tojoukoku no Gijutsu Donyuseisaku Kankoku no Keiken Technology import policy of developing countries The experience of Korea, Nihon Keizai Kenkyu No 16 December, pp 65-79 Tran Van Tho 1988, Foreign Capital and Technology in the Process of Catching up by the Developing Countries The Experience of the Synthetic Fiber Industry in the Republic of Korea, The Developing Economies, XXVI 4, 386-402 Trần Văn Thọ 1996, Cơng nghiệp hóa Việt Nam thời đại châu Á Thái Bình Dương, Nhà xuất Thành phố Hồ Chí Minh Trần Văn Thọ 2000, Chú biên, Kinh tể Việt Nam 1955-2000 Tính tốn mới, Phân tích mới, Nhà xuất Thống kê, Hà Nội Trần Văn Thọ 2002, Tính chất Bắc-Nam quan hệ kinh tế Việt - Trung, Thời báo Kinh tế Saigon, số Tết Nhâm Ngọ 2002 Trần Văn Thọ 2005, Biến động kinh tế Đông Á đường cơng nghiệp hóa Việt Nam, Nhà xuất Chính trị Quốc gia Nhà xuất Trẻ tái năm 2006 Tran Van Tho 2006, FDI and economic development The case of Vietnam, in Urata s., Chia & Kimura F eds, Multinationals and Economic Growth in East Asia London Routledge, 393-422 Trần Văn Thọ 2009, Xác lập tinh thần Nguyễn Trãi quan hệ kinh tế Việt - Trung, Diễn đàn Tết Kỉ Sửu, bổ sung đăng lại Tuanvietnam Vietnamnet ngày tháng năm 2010 Trần Văn Thọ 2010, Kinh tế Việt Nam trước trỗi dậy Trung Quốc, Thời đại số 19 Tháng 7 Trần Văn Thọ 2011, Việt Nam từ năm 2011 Vượt lên nghiệt ngã thời gian, Nhà xuất Tri thức Trần Văn Thọ 2012, Bẫy thu nhập trung bình nhìn từ nước ASEAN/ Thời đại mới, số 24, tháng Tran Van Tho 2013, The Middle Income Trap Issues for Members of the Association of Southeast Asian Nations, ADBI Working Papers No 421 May Trần Văn Thọ 2013a, Kinh tế biên giới Việt - Trung trước trỗi dậy Trung Quốc, Thời đại mói số 31 Tháng 7 Trần Văn Thọ 2013b, Có tinh thần dân tộc phát triển ngành ô-tô, Thời báo Kinh tế Saigon, 4/7 Trần Văn Thọ 2014, Đừng để nhập nhằng quan chức tiến sĩ, Tuổi trẻ 17/1 UNESCO 2011, x?Re portId=3349&IF_L anguage=eng USPTO2011, Number of Patents Granted as Distributed by Year of Patent Grant Breakout by State and Foreign Country of Origin Ủy ban Quản lí Khu hợp tác kinh tế vịnh Bắc Quảng Tây 2012, Bảy chương trình hợp tác khn khổ hợp tác kinh tế vịnh Bắc mở rộng, Nam Ninh, tư liệu không xuất bản Ủy ban nhân dân tinh Quảng Ninh 2011, Báo cáo tình hình kinh tế xã hội công tác đạo, điều hành ủy ban nhân dân tỉnh năm 2011; Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2012, Quảng Ninh Vu Minh Khuong 2013, The Dynamics of Economic Growth Policy Insights from Comparative Analyses in Asia, Edward Elgar Publishing Limited World Bank 1993, East Asian Miracle Economic Growth and Public Policy, Oxford University Press World Bank 2011, Vietnam Development Report 2012 Market Economy for a Middle-Income Vietnam, Hanoi World Bank World Bank 1993, The East Asian Miracle Economic Growth mid Public Policies, New York Oxford University Press Xoa World Bank 2008, The Growth Report Strategies for Sustained Growth and Inclusive Development, Commission on Growth and Development, World Bank World Bank 2010, Knowledge Assessment Methodology 2007, World Bank World Bank 2011, World Development Indicators, World Bank Yusuf, Shahid et al 2003, Innovative East Asia The Future of Growth, World Bank Yung Whee Rhee 1984 Korea's Competitive Edge Managing the Entry into World Markets The John Hopkins University Press Chú thích Những người tuổi khoảng 50 trở lên trải nghiệm, sách, báo giai đoạn nhiều nên không cần vào chi tiết Báo Tuổi Trẻ từ 30/11 đến 16/12/2005 có đăng loạt Đêm trước Đổi năm 2006 Hà Nội có triển lãm sống dân chúng thời bao cấp phản ánh đầy đủ sống cực người Việt Nam giai đoạn khoảng 10 năm sau 1975.↩ Đặng Phong 2009 trình bày chi tiết tượng “phá rào”.↩ Tính từ thống kê Trần Văn Thọ 200.↩ Xem thêm chương Trần Văn Thọ 2005.↩ Xem, chẳng hạn Allen 2011.↩ Tính từ tư liệu Suehiro 2014 ta thấy vào năm 1980 Á châu không kể Nhật Bản nước công nghiệp tiên tiến chiếm 7% sản lượng thép giới đến năm 2012 số lên tới gần 60% Con số tương tự ngành ô-tô tăng từ 0% lên 40% Hiện 2012, Á châu chiếm từ 90% đến 100% sản lượng giới ngành máy tính cá nhân phụ kiện hầu hết mặt hàng đồ điện gia dụng ở mặt hàng Nhật không sản xuất nước nữa Vào mùa thu năm 2001, phủ Đài Loan cho phép doanh nghiệp ngành công nghệ thông tin IT sang đầu tư Trung Quốc tạo nên sóng cơng nghiệp máy tính ạt chuyển sang Trung Quốc Suehiro 2014, tr 45 Điểm cho thấy 10 11 12 13 14 15 môi trường đầu tư Việt Nam thuận lợi có khả đón đầu dịng thác FDI ngành IT từ Đài Loan trước năm 2001.↩ Xem, chẳng hạn, Nguyễn cộng 2012, WB 2011.↩ Về điểm này, xem thêm chi tiết Chương 13.↩ Theo tính tốn Crafts 1999 dựa thống kế từ 1950 đến 1973.↩ Chương Trần Văn Thọ 1996 có phân tích chi tiết chiến lược, sách phát triển Nhật giai đoạn 1955-1973.↩ Một học giả Mĩ dành sách phân tích vai trị Bộ Cơng thương trình phát triển thần kì Nhật Xem Johnson 1982 ↩ Perkins 2013, tr 73-77 kể nhiều câu chuyện thú vị suy nghĩ hành động Park Chung-hee liên quan đến chiến lược phát triển ngành cơng nghiệp nặng Hàn Quốc ↩ Tơi có phân tích cụ thể nỗ lực Hàn Quốc việc đuổi theo Nhật ngành tơ sợi tổng hợp Xem Tran 1988.↩ Trong kinh tế học phát triển, tượng gọi mưu cầu lợi ích đặc biệt rent-seeking.↩ Tại Hàn Quốc, quan hệ doanh nghiệp nhà nước khơng phải hồn tồn khơng có vấn đề Một số tập đồn kinh tế chaebol tìm cách tiếp cận trị gia để tìm đặc quyền đặc lợi Tuy nhiên, trường hợp có tính cá biệt, không phổ biến nên ảnh hưởng không lớn đến hiệu phát triển toàn kinh tế Khi khủng hoảng tài bùng nổ năm 1997, số chaebols vay mượn đầu tư tràn lan, khơng trả nợ phải phá sản, phủ không cứu Những chaebols thận trọng không đầu tư tràn lan nỗ lực tăng hiệu suất kinh doanh trở thành công ti đa quốc gia 16 17 18 19 20 21 22 23 24 tiếng, chiếm tính thị phần ngày cao thị trường giới Samsung, Huyndai ↩ Chi tiết vấn đề này, xem Trần Văn Thọ 1996, chương 5.↩ Tran 2013 bàn chi tiết nỗ lực thành Hàn Quốc hoạt động R&D.↩ Vu Minh Khuong 2013 dùng hai khái niệm "emotion" cảm khái "enlightenment" khai sáng để nói đến tố chất cần thiết lãnh đạo trị, xem động lực để kinh tế phát triển thành cơng Các ví dụ cụ thể đưa nhà lãnh đạo Nhật Bản thời Minh Trị tân, Park Chung-hee Hàn Quốc, Lí Quang Diệu Singapore Đặng Tiểu Bình Trung Quốc tr 16-23 Trong trường hợp Nhật Bản, theo tơi, kể thêm Ikeda Hayato thời cuối thập niên 1950 như giới thiệu Chương 2 ↩ Theo Suehiro 2000, tr 161, vào năm 1994, tổng doanh thu 100 công ti lớn Hàn Quốc, doanh nghiệp quốc doanh doanh nghiệp quyền địa phương sở hữu chiếm 7%, doanh nghiệp tư nhân chiếm tới 91% doanh nghiệp có vốn nước ngồi có 2%.↩ Xem Trần Văn Thọ 1996, Chương 4.↩ Xem Trần Văn Thọ 1988.↩ Mấy điểm phân tích chi tiết Trần Văn Thọ 2006.↩ Xem Trần Văn Thọ 2013b trường hợp ngành ô-tô.↩ Đáng lo doanh nghiệp Nhật nói chung khơng muốn chọn hình thức liên doanh với doanh nghiệp Việt Nam với lí phân tích Đây kết điều tra tác già vào tháng năm 2013 ↩ 25 26 27 28 29 30 31 32 Đầu thập niên 2000 tơi kiến nghị với Chính phủ viết báo quan trọng ngành công nghiệp phụ trợ Chương 10 sách xuất năm 2005 Trần Văn Thọ 2005 có tiêu đề "Công nghiệp phụ trợ Mũi đột phá chiến lược" Rất tiếc đến gần Chính phủ bắt đầu bàn cụ thể sách ↩ Theo Nikkei Shunbun ngày tháng năm 2015, tổng sản lượng giới năm 2014, Trung Quốc chiếm 49% ngành thép, 39% tàu biển, 24% xe Trung Quốc chiếm thị phần áp đảo ngành điện thoại thơng minh máy tính cá nhân.↩ Hiện tượng gần phân tích lí luận phân khúc phân đoạn fragmentation theory Xem, chẳng hạn Kimura and Ando 2005, Ando 2006 Từ góc độ này, phân tích Athukorala 2008 cho thấy trỗi dậy Trung Quốc đẩy mạnh phân công nội ngành với nước châu Á khác.↩ Xem Trần Văn Thọ 2002 Vấn đề phân tích trở lại Trần Văn Thọ 2009.↩ Điển hình cho ý kiến Kwan 2010 Ông ta cho q trình trỗi dậy Trung Quốc, nước có vai trị bổ sung xuất ngun liệu lợi nước vị trí cạnh tranh cùng xuất hàng cơng nghiệp Trung Quốc bất lợi ↩ Về chi tiết, xem Trần Văn Thọ 2000.↩ Về vấn đề này, tư liệu nhiều Riêng bàn ảnh hưởng Trung Quốc đến nước Đông Nam Á, xem, chẳng hạn, Coxhead 2007.↩ Theo tính tốn Ngân hàng Phát triển châu Á ADB, từ 33 34 35 36 37 năm 2010 đến 2020, Á châu cần tỉ USD để xây dựng hạ tầng kinh tế.↩ Gần nhân kiện Việt Nam phải mua tàu Trung Quốc cho dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đơng, tơi có viết phê phán thái độ ngây thơ hiểu biết lãnh đạo ngành giao thông vận tải Bài đưa vào Phụ lục Chương 12 sách ↩ Tham khảo Ikebe 2013, Bảng 6-2, p 168.↩ Phòng Thành Khâm Châu trước thuộc tỉnh Quảng Đông, từ năm 1965 tách sáp nhập với Quảng Tây Tại Khâm Châu có đền thờ tướng Lưu Vĩnh Phúc, người huy quân Cờ Đen chống Pháp Việt Nam cuối kỉ XIX Tơi có đến thăm Đền thờ lớn, hoành tráng.↩ Ngoài cửa lớn xem cửa quốc tế, cịn có độ 20 cửa nhỏ, dùng cho buôn bán tiểu ngạch.↩ Hai hành lang vành đai ý tưởng đời năm 2002 theo đề khởi hai Thủ tướng Chu Dung Cơ Phan Văn Khải Nhân chuyến thăm Việt Nam Thủ tướng Ôn Gia Bảo vào tháng 10 năm 2004, hai bên thông cáo chung chiến lược hợp tác Năm sau, hội nghị chuyên gia tổ chức để cụ thể hóa Theo kế hoạch hợp tác này, hai hành lang xây dựng từ Côn Minh thủ phủ tỉnh Vân Nam đến Hải Phòng ngang qua Lào Cai Hà Nội, từ Nam Ninh đến Hải Phòng xuyên qua Lạng Sơn Hà Nội, đồng thời xây dựng vành đai phát triển kéo dài từ Phòng Thành Đơng Hưng thành phố phía Trung Quốc giáp giới với Móng Cái Việt Nam sang Hạ Long Hải Phịng Để cụ thể hóa chiến lược này, hai bên có kế hoạch xúc tiến xây dựng đường cao tốc hoặc/và đường sắt đơn giản hóa thủ tục để hàng hóa di chuyển dễ dàng hai nước.↩ 38 39 40 41 42 43 Thu nhập đầu người Quảng Ninh xếp thứ 10 tỉnh thành Viêt Nam.↩ Giữa hai lần thăm Nam Ninh cách có hai năm thấy tốc độ phát triển thành phố Nghe người hướng dẫn xứ kể chuyện tiến độ xây dựng đường cao tốc từ Côn Minh đến Hà Khẩu hay từ Nam Ninh đến thành phố ven Vịnh Bắc bộ, ấn tượng tốc độ xây dựng Trung Quốc Đây điểm đặc biệt thường nhà đầu tư nước đánh giá tốc độ xây dựng hạ tầng nước này.↩ Andre Sapir, phần thảo luận viết Krugman and Venables 1990, cho để tránh nguy thu hút vào "trung tâm", vùng ngoại vi phải đầu tư mạnh vào hạ tầng nguồn nhân lực Đây gợi ý hay.↩ Theo Elaine Buckberg, "Settling the prairies Canada's national policy in the late 19th century," 1990 mimeo, MIT, dẫn Krugman 1991 Tơi có viết thư cho Elaine Burkberg để xin đọc gốc trả lời luận văn tiếc bị thất lạc.↩ Bản báo cáo sau Viện nghiên cứu ADB ADBI in công bố thành Working Paper Xem Trần Văn Thọ 2013 Bản tiếng Việt in Thời đại Trần Văn Thọ 2012.↩ Điểm thấy từ kinh nghiệm Nhật Bản Hàn Quốc Trong trường hợp Nhật, điểm chuyển hoán Lewis xảy vào khoảng năm 1960 xem Minami 1973 lúc Nhật nước có thu nhập trung bình cao Từ thập niên 1990, điểm chuyển hoán Lewis xảy Malaysia, Thái Lan gần Trung Quốc bắt đầu có tượng Các nước đạt mức thu nhập trung bình cao.↩ 44 Một tiền đề quan trọng mơ hình Lewis hồn hảo gần hoàn hảo thị trường lao động Nếu thị trường lao động phát triển bị méo mó distortion, có tượng thiếu lao động thị khu vực công nghiệp cịn lao động dư thừa nơng thơn.↩ 45 Sau WB phát hành báo cáo tiếng WB 1993 xem phát triển tám nước Đông Á thần kì, Krugman 1994 có viết khơng tán thành cho phát triển Đông Á gọi thần kì chủ yếu dựa đầu vào inputdriven, TFP Trên ý nghĩa đó, theo Krugman, phát triển Đơng Á có tính chất với Liên Xơ cũ nên kinh tế sớm muộn suy sụp quy luật giảm dần hiệu đầu vào decreasing returns of inputs Ý kiến làm bùng nổ nhiều tranh luận mặt lí luận, lịch sử thực chứng Trong tranh luận này, theo người viết này, ý kiến giáo sư Yujiro Hayami có sức thuyết phục Hayami 2000 cho thấy tăng trưởng kinh tế giai đoạn đầu trình phát triển thường dựa đầu vào chuyển qua TPF giai đoạn sau Ý hay, mặt lịch sử lí luận, dùng để hiểu ranh giới hai giai đoạn phát triển thu nhập trung bình thu nhập cao Trong bai phát biểu Đại hội toàn quốc Hội kinh tế quốc tế đã nói trên, tơi có dùng mơ hình tăng trưởng Solow để chứng minh vai trò tư giai đoạn đầu vai trị cơng nghệ, kĩ thuật giai đoạn sau trình phát triên ↩ 46 Trần Văn Thọ 2012 Trần Văn Thọ 2013 bàn chi tiết điểm giới thiệu kinh nghiệm Hàn Quốc, nước thành công việc tránh bẫy thu nhập trung bình cao phát triển thành nước tiên tiến.↩ 47 48 49 50 51 52 Ở nói "cịn dư địa để tăng trưởng dựa đầu vào" khơng có nghĩa nỗ lực tăng suất tổng hợp đa yếu tố TFP không quan trọng Như Perkins 2013 phân tích, có hai ngun nhân làm tăng TFP cải cách thể chế, chế để nguồn lực sử dụng có hiệu cách tân cơng nghệ, áp dụng khoa học, công nghệtrong sản xuất Nguyên nhân thứ hai quan trọng nước thu nhập trung bình cao, cịn ngun nhân thứ quan trọng cho tất nước, kể nước thu nhập trung bình thấp.↩ Về tình hình liên quan phát triển thị trường vốn, lao động đất đai, xem Đinh Tuấn Minh Phạm Thế Anh eds 2015.↩ Bản báo cáo sau đăng Thời đại số 14 tháng 7/2008, in lại Trần Văn Thọ 2011.↩ Khái niệm bẫy thu nhập thu trung bình hai nhà nghiên cứu WB đưa lần năm 2007 Xem Gill and Kharas, 2007 bắt đầu nói đến nhiều từ khoảng năm 2009.↩ Những vấn đề tác giả bàn chi tiết Trần Văn Thọ 2011 Ngoài ra, vào tháng 10 năm 2011, 14 người Việt Nam nghiên cứu giảng dạy nước ngoài, có tác giả, cơng bố Bản ý kiến Cải cách toàn diện để phát triển đất nước bàn cần thiết phải cải cách mạnh mẽ, toàn diện chính trị, kinh tế, giáo dục, nghiên cứu khoa học, ngoại giao, có điều kiện phát triển bền vững giai đoạn tới, phần bàn cải cách kinh tế có nhiều nội dung tổng hợp viết Xem Nhiều tác giả 2011.↩ RCA tính theo cơng thức Xij/Xj/Xiw/Xw X xuất khẩu, i ngành công nghiệp, j nước tiên tiến Nhật, w giới.↩ 53 54 55 56 57 Tình hình Myanmar tiếp tục thay đổi ngoạn mục, dự tưởng nhiều người Cuộc tổng tuyển tử ngày 11 tháng 11 năm 2015 đưa lại kết bất ngờ Liên đồn Quốc gia Dân chủ 9NLD bà Aung San Suu Kyi thắng áp đảo Tổng thống Thein Sein Tổng tư lệnh quân đội Min Aung Hlaing tuyên bố thừa nhận kết bầu cử sẵn sang hợp tác với bà Suu Kyi việc điều hành đất nước giai đoạn mới.↩ Tính đến thời điểm sách đời gần năm năm kể từ có định thay đổi mơ hình tăng trưởng tái cấu trúc kinh tế.↩ Quyết tâm chiến lược lãnh đạo Indonesia ấn tượng Tuy nhiên chất lượng thể chế thấp, nạn tham nhũng chưa giải triệt để ảnh hưởng trỗi dậy Trung Quốc mạnh nước giàu tài nguyên Indonesia làm cho nước gặp nhiều khó khăn Với Tổng thống mới, Joko Widodo, từ tháng năm 2014, tình hình chưa cải thiện Tuy nhiên nhìn chung, dài hạn, Indonesia có khả phát triển nhanh bền vững Việt Nam Việt Nam không mạnh dạn cải cách triệt để Hiện nay, theo đánh giá Tổ chức Minh bạch Thế giới, Việt Nam trở thành nước tham nhũng nặng gần Đông Nam Á, vượt Indonessia Philippines mặt này.↩ Trên Thời báo Kinh tế Saigon số Tết năm 2010, tơi có viết khí khái, tinh thần yêu nước quan chức Nhật tâm phát triển ngành xe hơi.↩ Trong phần phụ lục chương này, phê phán vấn đề mua tàu Trung Quốc cho dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông, vấn đề làm dư luận xúc Bộ trưởng Giao thông Vận tải cho vay tiền nước ngồi phải mua hàng 58 59 60 61 nước ngoài, quy định chung cho nước, không riêng Trung Quốc Đây trường hợp điển hình cho thấy thiếu hiểu biết làm cho Việt Nam lệ thuộc vào Trung Quốc Cũng có nhiều trường hợp khơng phải thiếu hiểu biết mà quan chức Việt Nam bị Trung Quốc mua chuộc nên dành nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp Trung Quốc.↩ Gần Myanmar cách giác với tham vọng bành trướng Trung Quốc nên cho ngưng lại dự án hạ tầng liên quan đến Trung Quốc Chẳng hạn, dự án đường sắt nối Côn Minh tỉnh Vân Nam đến cảng Kyaukpyu Myanmar dự kiến cho Trung Quốc đầu tư 20 tỉ USD vận hành 50 năm, phải ngưng lại bị dân chúng địa phương đồn thể dân phản đối mạnh Trung Quốc muốn thông qua đường sắt để tiến sang Ấn Độ Dương Đập thủy diện phía bắc Myanmar Trung Quốc đầu tư 3,6 ti USD bị hoãn lại Theo Asahi Shinbun ngày 20 tháng năm 2014.↩ Theo báo Nikkei ngày tháng năm 2015, sách Việt Nam cho phép người nước ngồi sở hữu địa ốc tối đa 50 năm triển hạn thêm 50 năm nửa, tổng cộng 100 năm có hiệu lực từ ngày tháng nãm 2015, mua 100% cổ phần doanh nghiệp Việt Nam sàn chứng khốn có hiệu lực từ tháng năm 2015 Cho đến nay, người nước ngồi khơng phép sở hữu địa ốc mua tối đa 49% cổ phần doanh nghiệp sàn chứng khoán ↩ Tàu điện cao tốc shinkansen trường hợp tiếng nỗ lực tự chủ công nghệ Trung Quốc.↩ Hiện quy mô dân số Việt Nam xếp thứ 14 Nếu muốn GDP vị trí khoảng thứ 14 Việt Nam cần độ 400 tỉ USD GDP đầu người khoảng USD. Đưa dự phóng tương lai với mốc Đó mốc xa dựa vào thời điểm dân số tăng lên 100 triệu kèm theo chiến lược cần thiết để thực gây tin tưởng cảm khái lành mạnh dân chúng.↩ 62 Tháng năm 2014, nhân Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu thơng điệp đầu năm, tơi có bình luận nêu lên vấn đề cần làm phải giải nhập nhằng quan chức văn tiến sĩ Xem Trần Văn Thọ 2014 Nhưng từ đến khơng thấy có cải thiện nào.↩ 63 Gần dân chúng xúc kiện nhiều tỉnh đua xây tượng đài trụ sở hành Ngân sách trước mắt nên dành để cải thiện tiền lương cho nhà giáo, cho quan chức địa phương, ↩ 64 Viết thêm ngày 18 tháng 12 năm 2015 Nhóm nghiên cứu hỗn hợp Việt Nhật sau cơng bố kết nghiên cứu chiến lược công nghiệp hóa, đưa sáu ngành làm mục tiêu để hỗ trợ phát triển Tuy nhiên, chưa có ngành triển khai mạnh mẽ.↩ ... tưởng sách Giáo sư mang tựa đề Cú sốc thời gian Kinh tế Việt Nam Đúng chưa ý thức đầy đủ yếu tố thời gian, chưa nhận thấy tổn thất to lớn để lỡ hội vàng suốt thời gian dài Không phủ nhận thành... hóa cịn xa, ngày dựa vào FDI phụ thuộc nhiều vào kinh tế Trung Quốc Việt Nam đâu đồ kinh tế giới? Về dân số, Việt Nam xếp thứ 14 Vào năm 2014, thu nhập GDP đầu người Việt Nam USD, xếp... nhiều thời gian nước phát triển thành công việc tiến hành cải cách thể chế thời gian ngắn Những nước thất bại cải cách thể chế tụt hậu chịu cú sốc thời gian mạnh Trên trường hợp cú sốc thời gian - Xem thêm -Xem thêm Cú sốc thời gian và kinh tế việt nam,

cú sốc thời gian và kinh tế việt nam